گروه ویرایش نیتیو مقاله و متون انگلیسی، بازنویسی، و ترجمه فارسی

آزمون  آیلتس (IELTS) به همراه آزمون تافل (TOEFL)، جی آر ای (GRE)، و جی مت (GMAT) از از معتبر ترین و مورد قبول ترین آزمون های سنجش سطح زبان انگلیسی بوده و در اکثر کشور ها و دانشگاه ها قابل استفاده هستند. در این مقاله به آزمون آیلتس می پردازیم و اطلاعات جامعی درباره مراحل آزمون ارائه می کنیم پس با ما همراه باشید.

•  معنی و مفهوم آیلتس چیست؟

آیلتس در واقع خلاصه شده International English language testing system است و این جمله به معنای سامانه جهانی ارزیابی زبان انگلیسی می باشد.

آیلتس یک آزمون برای محک زدن میزان سواد زبان انگلیسی است که در سال 1989 میلادی توسط دانشگاه کمبریج و شورای بریتانیا ایجاد شد و افرادی که می خواهند به دلیل کار، زندگی یا تحصیل می خواهند به کشور های انگلیسی زبان مانند انگلستان، کانادا، نیوزلند و استرالیا مهاجرت کنند باید از این آزمون نمره قبولی بگیرند. چون توانایی برقراری ارتباط با مردم کشوری که قصد مهاجرت به آنجا را دارید، بسیار مهم می باشد و مزایای بسیار زیادی دارد. برای مثال شما می خواهید در انگلستان تحصیل کنید. اگر به زبان انگلیسی مسلط نباشید هرگز نمی توانید با همکلاسی ها و هم دانشگاهی های خود ارتباط برقرار کنید. حتی سخنان اساتید را هم نمی فهمید. پس برای اینکه به کشور های انگلیسی زبان مهاجرت کنید باید یکی از آزمون های تافلیا آیلتس را قبول شوید و کارنامه قبولی خود را دریافت کنید. و کارنامه شما بعد دو سال منقضی خواهد شد.

وقتی آزمون آیلتس را می دهید یک نمره بین 0 و 9 خواهید گرفت و هرچه نمره شما بالاتر باشد یعنی شما درک و سواد انگلیسی تان بیشتر و قوی تر است. که نمره 0 به معنای برگه خالی یا عدم پاسخگویی است و نمره 9 به معنای مهارت کامل در زبان انگلیسی است.

معنی و مفهوم آیلتس

•  انواع آزمون آیلتس

به طور کلی، آزمون آیلتس به دو دسته آیلتس دانشگاهی و آیلتس عمومی تقسیم می شود. آیلتس دانشگاهی (Academic IELTS) مختص دانشجویانی است که می خواهند در یکی از دانشگاه های کشور های انگلیسی زبان پذیرش شوند. در مقابل،  آیلتس عمومی (General IELTS) مختص افرادی است که می خواهند برای کار و زندگی و به هر دلیلی به یکی از کشور های استرالیا، نیوزلند، کانادا و انگلیس مهاجرت کنند. این نوع آزمون روی مهارت های زبان در موقعیت های روزمره اجتماعی و محل کار، تمرکز کرده است.

•  تفاوت های آیلتس دانشگاهی و آیلتس عمومی

آزمون های شنیداری (Listening) و گفتاری (speaking) در هردو یکسان اند اما در آزمون های خوانداری (reading) و نوشتاری (writing) تفاوت دارند و هر دو آزمون خوانداری و نوشتاری، در آیلتس دانشگاهی سخت تر از آیلتس عمومی است. و متون جنبه علمی دارند. در ادامه به بررسی دقیق تر تفاوت های این دو نوع آزمون می پردازیم.

•  مراحل آزمون آیلتس

آزمون آیلتس متشکل از 4 مرحله است

• آزمون شنیداری (listening test)
• آزمون خوانداری (reading test)
• آزمون نوشتاری (writing test)
• آزمون گفتاری (speaking test)

و زمان کل این آزمون دو ساعت و چهل و پنج دقیقه است. آزمون دهندگان باید مواظب باشند چون در همه آزمون ها اشتباهات املایی و گرامری نمره منفی می گیرند.

مراحل آزمون آیلتس

•  آزمون شنیداری (listening test)

این آزمون در هر دو نوع آزمون آیلتس دانشگاهی و عمومی کاملا یکسان است. آزمون لیسنینگ چهل دقیقه می باشد که سی دقیقه برای پاسخ دادن و ده دقیقه برای انتقال پاسخ ها به برگه پاسخنامه تنظیم شده است.

آزمون لیسنینگ چهار بخش دارد که هر بخش ده سوال دارد. نوار آزمون شنیداری یکبار پخش می شود و قبل پخش شدن اجازه دارید سوالات را مرور کنید.

 نوار های بخش اول و دوم در مورد اتفاقات روزانه هستند و در نوار نوار بخش اول دو نفر دارند در مورد اتفاقات روزمره حرف می زنند و شما باید به دقت به مکالمه آن ها گوش داده و به سوالات به ترتیب پاسخ بدهید. در نوار بخش دوم فقط یک نفر حرف می زند و مطلبی را ارائه می کند.

نوار های بخش سوم و چهارم مضمون تحصیلی دارند و در نوار بخش سوم مانند نوار بخش اول مکالمه دو نفر پخش می شود اما با موضوع تحصیلی. در نوار بخش چهارم هم مانند نوار بخش دوم یک نفر حرف می زند و مطلبی را ارائه می دهد مانند ارائه یک مقاله علمی در کنفرانس.

آزمون شنیداری (listening exam)

•  آزمون خوانداری (reading test)

این آزمون بر اساس نوع آیلتسی که می دهید، سوالات متفاوت دارد. آزمون خواندن یا ریدینگ هم در آیلتس دانشگاهی و هم در آیلتس عمومی دارای سه قسمت است و در کل بین 2150 الی 2750 کلمه دارد. و همچنین زمان این دو نوع آزمون هم یکسان است و برای 40 سوال چند گزینه ای، کوتاه جواب و غیره، 60 دقیقه زمان داده خواهد شد همچنین همه سوالات این متن ها را باید در یک ساعت جواب بدهید و بر خلاف آزمون شنیداری، وقت اضافه ای برای انتقال پاسخ ها به برگه پاسخنامه به شما داده نمی شود

متن های آزمون آیلتس دانشگاهی چگونه است؟

در آزمون آیلتس دانشگاهی به شما سه متن داده می شود که برگرفته از کتاب ها، روزنامه ها و غیره است که برای مخاطبان غیر متخصص نوشته شده اند ولی متون جنبه علمی داشته و مختص دانش آموزان است.

متن های آزمون آیلتس عمومی چگونه است؟

آزمون آیلتس عمومی سه بخش دارد. در بخش اول دو یا سه متن کوتاه با مضمون اتفاقات روزمره در کشور های انگلیسی داده می شود. در بخش دوم دو متن با موضوع جزوات آموزشی و نیاز های رفاهی به شما داده می شود. در بخش سوم هم یک متن بلند با موضوع عمومی داده می شود.

آزمون خوانداری (reading test)

•  آزمون نوشتاری (writing test)

آزمون نوشتاری یا رایتینگ آیلتس برای هردو آزمون آیلتس دانشگاهی و عمومی، 60 دقیقه زمان به شما داده می شود و در هردو باید برای دو موضوع انشاء بنویسند. در موضوع اول آزمون دهندگان باید حداقل 150 کلمه بنویسند و طبق پیشنهاد افراد با تجربه بهتر است 20 دقیقه از 60 دقیقه تان را به نوشتن انشاء با این موضوع اختصاص دهید. در موضوع دوم فرد آزمون دهنده باید حداقل 250 کلمه بنویسد و بهتر است 40 دقیقه را به نوشتن انشاء با این موضوع اختصاص دهید. یعنی در کل در 60 دقیقه باید حداقل 400 کلمه بنویسید و اگر آزمون دهندگان کمتر از این مقادیر بنویسند، جریمه خواهند شد و نمره منفی خواهند گرفت.

موضوع ها در آزمون آیلتس دانشگاهی چگونه خواهند بود؟

موضوع اول: شما باید جدول یا نمودار داده شده را در حداقل 150 کلمه توضیح دهید.

موضوع دوم: شما باید نظر خود را نسبت به یک مشکل یا بحث، در حداقل 250 کلمه بیان کنید.

موضوع ها در آزمون آیلتس عمومی چگونه خواهند یود؟

موضوع اول: شما باید یک نامه به یک فرد فرضی بنویسید و اتفاقات را در آن نامه شرح دهید. برای مثال می توانید یک مشکل فرضی را مد نظر بگیرید و در نامه تان آن مشکل را به یک فرد فرضی گزارش کنید. نامه شما حداقل باید 150 کلمه باشد

موضوع دوم: شما باید یک مقاله در مورد عنوان داده شده بنویسید. و نظر خود را در حداقل 250 کلمه بیان کنید.

      آزمون نوشتاری (writing test)

•  آزمون گفتاری (speaking test)

این آزمون در هر دو نوع آزمون آیلتس دانشگاهی و عمومی کاملا یکسان است و زمان آن حدود 11 الی 14دقیقه است که یک امتحان رو در رو بین آزمون دهنده و گیرنده آزمون است.

این آزمون دارای سه بخش است.

در بخش اول شما باید به طور خلاصه خود را در 5-4 دقیقه معرفی کنید و در مورد خانه، خانواده، شغل، علایق و مسائلی از این قبیل از شما پرسش خواهد شد.

در بخش دوم به شما یک موضوع داده می شود و شما باید در یک دقیقه برای صحبت درباره این موضوع آماده شده و 2 دقیقه در مورد آن موضوع حرف بزنید و به سوالات گیرنده آزمون پاسخ بدهید. این بخش 4-3 دقیقه طول می کشد

در بخش سوم درباره موضوعی که در بخش دوم حرف زدید، به مدت 5-4 دقیقه با گیرنده آزمون صجبت خواهید کرد.

آزمون گفتاری (speaking test)

•  سطح بندی آزمون آیلتس

جدول زیر از سایت رسمی آیلتس ترجمه شده است.

•  شیوه های برگزاری آزمون آیلتس و مقایسه آن ها

آزمون آیلتس به مدت 30 سال به صورت فقط کاغذی برگزار می شد ولی در سال 2016، آیلتس برای داوطلبان، آیلتس کامپیوتری را ابداع کرد. شیوه برگزاری آزمون آیلتس کامپیوتری شباهت زیادی به آزمون آیلتس کاغذی دارد. برای مثال در هردو آزمون شما باید در مراکز برگزاری آزمون حضور داشته باشید. و سوالات و زمان هر دو نوع آزمون یکسان اند. اما در شیوه کامپیوتری به هر نفر یک رایانه اختصاص داده می شود ولی برگزاری آزمون کاغذی امکانات کمتری می خواهد و در نتیجه آزمون کاغذی با جمعیت آماری بیشتری برگزار می شود. یکی از نکات مثبت شیوه کامپیوتری، امکان تایپ کردن آزمون نوشتاری (writing) است که در صرفه جویی وقت کمک شایانی می کند. همچنین چون کامپیوتر هایی که با آن آزمون می دهید به سرور های دانشگاه کمبریج وصل است، پاسخ های شما مستقیما به این دانشگاه برای بررسی ارسال می شود اما در آزمون کاغذی ابتدا پاسخنامه ها جمع آوری شده و به دانشگاه پست می شود که همین موضوع باعث شده است که نتایج آزمون کامپیوتری زود تر از آزمون کاغذی و در 5-3 روز بعد از روز آزمون اعلام شود در حالی که اعلام نتایج آزمون کاغذی ممکن است 13 روز زمان ببرد. لازم به ذکر است که نتایج آزمون فقط به صورت حضوری و یا از طریق وبسایت اعلام می شود. آزمون کامپیوتری محبوب تر از آزمون کاغذی است اما متاسفانه در کشور ما امکان برگزاری آزمون به صورت کامپیوتری وجود ندارد و شیوه کاغذی تنها شیوه مورد استفاده در ایران است. البته اخیرا با شیوع ویروس کرونا و عدم امکان حضور در مراکز برگزاری آزمون، آزمون آیلتس ایندیکاتور ابداع شد که به داوطلبان امکان شرکت در آزمون از منزل را می دهد که طبق انتظارات، در کشور ما در دسترس نیست.

مقایسه آیلتس روی کامپیوتر و کاغذ

•  مراکز رسمی برگزاری آزمون آیلتس در ایران

مراکز رسمی و دارای مجوز برگزاری آزمون آیلتس در ایران طبق سایت سنجش به صورت زیر هستند.

در تهران 5 مرکز در ساری، اهواز، زنجان و شیراز 2 مرکز و در کرمان، جزیره کیش، مشهد، تبریز، کرج، رشت و اصفهان یک مرکز برگزاری آزمون آیلتس وجود دارد که مجوز رسمی سازمان سنجش را دارند. و در همه این مراکز، آزمون به صورت کاغذی برگزار می شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر از این مراکز، اینجا را کلیک کنید.

•  هزینه ثبت نام

هر داوطلب برای ثبت نام در آزمون آیلتس در مراکز ایران، باید هزینه تعیین شده توسط سازمان سنجش را پرداخت کند. این هزینه سالانه با افزایش قیمت دلار، روند صعودی داشته و از 2 میلیون و 795 هزار تومان در سال 97، به 6 میلیون و 151 هزار تومان در سال 99 تبدیل شد. هنوز سازمان سنجش مبلغی برای ثبت نام در آزمون آیلتس 1400 اعلام نکرده است.

•  نمونه سوالات برای آمادگی در آزمون آیلتس
•  نمونه سوالات آزمون شنیداری (listening) آیلتس دانشگاهی و عمومی

•  نمونه سوالات آزمون خوانداری و نوشتاری (reading and writing) آیلتس دانشگاهی و عمومی

در آخر از این که تا اینجای مطلب با ما همراه بودید سپاسگذاریم. امیدواریم این مطلب در افزایش اطلاعات شما در مورد آزمون آیلتس مفید واقع شده باشد.

تألیف: امیرحسین راضی فرد

این مقاله در گروه ترجمه، ویرایش، و رفع سرقت ادبیادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.

روایی (Validity) یک متن نشان می دهد که ابزار به کارگرفته شده در یک آزمون تا چه اندازه در سنجش آن موفق عمل کرده اند. درصورتی که آگاهی دقیق از اعتبار ابزار آزمون نداشته باشید نمی توان به داده ها و نتایج حاصل از آزمون استناد کرد. برای تأیید اعتبار یک آزمون معیارهای مختلفی وجود دارند. انواع روایی عبارتند از: روایی محتوا (content validity)، روایی صوری (face validity)، روایی ملاکی (criterion validity)، و روایی سازه (construct validity). در ادامه به بررسی کامل روایی یا اعتبار محتوایی خواهیم پرداخت.

• منظور از اعتبار یا روایی محتوایی چیست؟

اگر بخواهیم تعریفی ساده از روایی محتوا ارائه دهیم در حقیقت این نوع اعتبار، ابزاری است که برای بررسی اجزای به کاررفته در یک اندازه گیری مورداستفاده قرار می گیرد. برای اینکه درک این مطلب آسان تر شود از ذکر یک مثال استفاده می کنیم: اگر بخواهید پیشرفت تحصیل را در یک آزمون ارزیابی کنید، باید بدانید اعتبار یک آزمون اندازه گیری به نوع سؤالات مطرح شده در پرسش نامه بستگی دارد. 

در ادامه باید بگوییم، اگر سؤالات موجود در پرسش نامه قابلیت بیان ویژگی ها و مهارت های اصلی که محقق قصد بررسی آن ها را دارد، داشته باشد این آزمون از روایی محتوا (Content validity) برخوردار است. به همین منظور برای اطمینان از اعتبار محتوایی یک آزمون باید در تهیه ابزار آزمون مانند پرسش نامه با دقت عمل کرد. به عبارت ساده باید سؤالات به گونه ای انتخابی شوند که در جهت بررسی و تحقق اهداف اصلی محقق در این آزمون حرکت کنند. 

سؤالات پرسش نامه باید هم راستا با هدف اصلی پژوهش باشند

در یک تعریف ساده می توان چنین گفت که روایی محتوا در حقیقت نوعی ویژگی ساختاری است که هم زمان با طرح و تدوین هر آزمون در آن پدید می آید. لازم به ذکر است که اعتبار محتوایی هر آزمون توسط افراد متخصص در همان حوزه تعین می شود. به همین دلیل تأیید روایی (validity) هر محتوا یا آزمون به نظر مثبت داوران آن حوزه وابسته است. 

در برخی موارد اصلاح سؤالات یا برای معیارهای آزمون می توان از ویراستار کمک گرفت

• چرا روایی محتوایی اهمیت دارد؟

بررسی و ارزیابی هر آزمون یا پرسشنامه  از نظر روایی محتوا اهمیت ویژه ای در انواع مختلف مقالات عملی دارد. زیرا این نوع اعتبار عاملی است که تأیید می کند پرسش نامه مطرح شده تا چه اندازه در پوشش اهداف آزمون موفق عمل کرده است. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم باید بگوییم اعتبار محتوایی عاملی است که نشان می دهد سؤالات انتخاب شده در هر آزمون تا چه اندازه توانسته اند مشخصه اصلی و موردنظر محقق را در جامعه درست ارزیابی و اندازه گیری کنند.

اگر در بررسی ویراستاری، روایی یک محتوا تأیید نشود اعتبار نتایج آن با مشکل مواجه خواهد شد

دلایل مختلفی برای اهمیت و ضرورت تأیید روایی محتوا وجود دارند. اما مهم ترین عامل این است که در صورت تأیید اعتبار محتوایی هر متن می توان اطمینان حاصل کرد که پرسش نامه یا سایر ابزارهای اندازه گیری آزمون در سنجش صفت مورد بررسی، عملکرد موفقی داشته اند. 

• معیارهای اصلی برای تأیید روایی محتوایی

مهم ترین روش برای سنجش و تأیید روایی محتوا، شاخص CVRاثر والتز و باسل است. این شاخص برای اولین بار در سال 1983 مورداستفاده قرار گرفت. شاخص اعتبار روایی دارای چهاربخش مختلف است. در هر یک از این بخش ها سؤالات به صورت گزینه ای مطرح می شوند. این چهاربخش عبارت اند از:

برای تأیید اعتبار یک محتوا می توان از شاخص CVRاستفاده نمود

• ارتباط

در این بخش برای بیان ارتباط ابزار اندازه گیری یا پرسش نامه چهار سؤال مطرح می شود که انتخاب هر یک از این قسمت ها نشان دهنده میزان سازگاری ابزار اندازه گیری با پژوهش موردنظر است. سؤالات عبارت اند از:

- ابزار اندازه گیری با پژوهش در ارتباط است

- ابزار یا پرسش نامه موردنظر نیاز به اصلاح دارد

- آیتم موردنظر با پژوهش سازگار است اما نیازمند بررسی جزئی است

- این ابزار کاملاً با پژوهش مرتبط است

انتخاب هر یک از این بخش ها توسط داوران، نشان می دهد که پرسش نامه تا چه اندازه در سنجش اهداف اصلی پژوهش در سطح جامعه موفق بوده است. 

• شفافیت

در این بخش، ابزار اندازه گیری از نظر شفافیت بررسی می شود. این قسمت نشان می دهد سؤالات مطرح شده در پرسش نامه به صورت شفاف مسائل را بررسی کرده اند یا خیر. سؤالات این بخش عبارت اند از:

- ابزار اندازه گیری یا سؤالات پرسش نامه شفاف نیست.

- این ابزار نیازمند اصلاح است.

- ابزار شفاف است اما به اصلاح جزئی نیاز دارد.

- ابزار یا پرسش نامه کاملاً شفاف است. 

• سادگی

سؤالات مطرح شده در پرسش نامه باید به گونه ای باشند که علاوه بر پوشش اهداف اصلی آزمون، بسیار ساده و قابل فهم باشد. ازاین رو، در این بخش، ابزار اندازه گیری آزمون از نظر سادگی سنجیده می شود. 

- ابزار اندازه گیری یا سؤالات پرسش نامه ساده نیستند

- این ابزار به اصلاح نیاز دارد

- علی رغم سادگی باید اصلاح شود

- ابزار کاملاً ساده است

• ابهام

در انتها باید سؤالات و بخش های مختلف پرسشنامه از نظر وجود هر نوع ابهام بررسی شوند. زیرا بروز یا وجود ابهام در پرسش نامه، محقق را در دستیابی به اهداف اصلی آزمون با مشکل مواجه می کند. سؤالات این بخش عبارت اند از:

- ابزار اندازه گیری یا سؤالات پرسش نامه مبهم هستند.

- باید ابزار یا سؤالات اصلاح شوند. 

- علی رغم عدم وجود ابهام باید اصلاحات کلی انجام شوند.

- فاقد هر نوع ابهام و کاملاً شفاف است.

دقت در انتخاب سؤالات پرسش نامه یا ابزارهای اندازه گیری سبب افزایش اعتبار محتوا خواهد شد

هریک از این بخش ها به صورت مجزا مورد بررسی قرار می گیرند. اما برای تأیید روایی محتوا نتایج حاصل از هر چهاربخش مورد ارزیابی قرار می گیرند. برای مثال اگر ابزار یا پرسش نامه شفاف باشد اما از نظر ارتباط با هدف اصلی آزمون یا سادگی دچار مشکل باشد، اعتبار روایی آزمون تأیید نخواهد شد. 

هر محقق می تواند با استفاده از این شاخص و نمره دادن به هریک از این بخش ها، پژوهش خود را از نظر روایی محتوا مورد ارزیابی قرار دهد. هر یک از این بخش ها اگر بتوانند نمره 0/75 یا بالاتر را کسب کنند در آزمون باقی خواهند ماند. در صورت عدم دستیابی به این امتیاز باید سؤال یا ابزار موردنظر تغییر یابد. به عبارت دیگر، بخش ها و سؤالاتی که با هدف اصلی آزمون، همبستگی و ارتباط نداشته باشند حذف خواهند شد. این امر به نوبه خود سبب افزایش دقت پژوهش و افزایش روایی محتوایی خواهد شد.

سعی کنید در تدوین پرسش نامه از سؤالاتی استفاده کنید که سازگاری بالایی با هدف اصلی پژوهش شما دارند

• سخن پایانی

روایی محتوا (content validity) ابزاری مهم در تأیید اعتبار هر آزمون است. این ابزار به محقق کمک می کند که بتواند مؤلفه ها و ابزارهای مناسب را برای هر آزمون انتخاب کند. در حقیقت این اعتبار، معیاری است که بیان می کند سؤالات مطرح شده در هر آزمون تا چه اندازه معرف کل جامعه تحت پژوهش هستند. در تعریفی ساده می توان بیان کرد که اعتبار محتوایی در حقیقت پاسخی به این سؤال است که ابزار و معیارهای استفاده شده در هر پژوهش می تواند به طور منطقی و مناسب، متغیرهای اصلی پژوهش را ارزیابی کند.

روایی محتواسبب می شود پژوهشگر اطمینان حاصل کند که سؤالات و معیارهای او قدرت کافی برای سنجش و بررسی اهداف اصلی آزمون را دارا هستند. گستردگی عناصر موجود در هر مقیاس اندازه گیری سبب می شود روایی و اعتبار هر پژوهش افزایش یابند. در انتها باید بگوییم اعتبار هر محتوا به سؤالات موجود در پرسش نامه و ابزارهای اندازه گیری آن وابسته است. اگر سؤالات مطرح شده معرف اهداف اصلی آزمون باشند، قطعاً پژوهش از روایی محتوا برخوردار خواهد بود. 

این مقاله در گروه ترجمه، ویرایش، و رفع سرقت ادبیادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.

در بین ابزارهای پژوهش، پرسشنامه­ ابزاری پرکاربرد و رایج است. در دنیای پژوهش، به ­ویژه زمانی که با پرسشنامه ­ها سر و کار داریم، پایایی و روایی اهمیت ویژه ای دارد. طبق یک دسته ­­بندی کلی، روایی به روایی  ملاکی (criterion validity)، روایی محتوا (content validity)، روایی صوری (face validity) و روایی سازه (construct validity)  تقسیم می­ شود که در ادامه هر کدام از آنها به طور مختصر بررسی می شود.

روایی یا صحت اطلاعات

روایی (Validity) به این سوال پاسخ می­دهد که آیا ابزار یا محتوای سوالات مندرج در پرسشنامه (questionnaire)، دقیقاً متغیرها یا موضوع مورد مطالعه را می ­سنجد یا خیر؟ به بیان ساده ­تر روایی یعنی پرسشنامه همان چیزی را بسنجد که برای سنجش آن تهیه شده است. بر این اساس پرسشنامه ای از روایی برخوردار است که اگر مثلاً  برای سنجش هوش هیجانی (emotional intelligence) طراحی شده، فقط هوش هیجانی را بسنجد و نه هیچ چیز دیگری. روایی با اصطلاحاتی از قبیل اعتبار، صحت و درستی نیز شناخته می شود.

روایی یا اعتبار در ابزارهای مختلف پژوهش

• معیارها یا روش­های سنجش روایی

معیارها و روش های سنجش روایی عبارتند از: روایی ملاکی، روایی محتوا، روایی صوری، روایی سازه. در ادامه هر یک از این روش ها به صورت خلاصه توضیح داده خواهد شد:

• روایی ملاکی (criterion validity)

یکی از مواردی که در پایان­ نامه اهمیت بالای دارد، روایی  (validity) است. روایی انواع مختلفی دارد. روایی ملاکی یک از موارد مهم در تایید پایان ­نامه است. بدون وجود معیارهایی مانند روایی ملاکی و محتوایی و همچنین بدون پایایی، پایان ­نامه یا مقاله فاقد اعتبار کامل خواهد بود. به همین دلیل باید با روایی یا اعتبار ملاکی، روایی محتوایی، پایاییو ابزارهای تشخیص تقویت آن کاملا آگاه باشید.

ممکن است به مقاله زیر علاقه داشته باشید:

• روایی محتوا (contact validity)

روایی محتوا به ما اطمینان می­دهد که ابزار مورد نظر، پرسش های مناسب و به تعداد کافی را در بر دارد. روایی محتوا به دنبال پاسخ به این سوال است که آیتم­های پرسشنامه تا چه حد معرف کل سوال­هایی است که می­توان به صورت بالقوه از محتوا یا موضوع مورد نظر تهیه کرد.

مثلاً، زمانی که پژوهشگری می­خواهد هوش کلامی (verbal intelligence) دانش ­آموزان را بسنجد، پرسشنامه ­ای در این زمینه روایی محتوا دارد که قابلیت سنجش تمام ابعاد هوش کلامی را داشته باشد. روایی محتوا خود شامل دو شاخص؛ تناسب هر سوال و تناسب کل پرسشنامه می­شود.

• روایی صوری یا ظاهری (face validity)

همانطور که از اسم آن پیداست روایی صوری به این مسئله اشاره دارد که سوال­های پرسشنامه تا چه حد در ظاهر شبیه به موضوعی هستند که قرار است اندازه گیری شود. تعداد صفحات، تعداد سوالات، رنگ کاغذ، فونت مورد استفاده و آرایش متن همه و همه در این روایی مورد نظر قرار می  گیرند. منطقی بودن شکل و ترتیب سوالات، چاپ مناسب و مقدمه گویا و مختصر از دیگر محورهای روایی صوری هستند.

• روایی سازه (consruct validity)

روایی ساخت یا سازه تعیین می­کند که نتایج حاصل از کاربرد یک پرسشنامه تا چه حد با نظریه ­هایی که آزمون بر اساس آن تدوین شده، تناسب دارد. یعنی وقتی می ­گوییم یک ابزار واجد روایی سازه است که آیتم ­های آن به مفاهیم نظریه زیربنایی ربط داشته باشند.

این مقاله در گروه ترجمه، ویرایش، و رفع سرقت ادبیادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.

روایی ملاکی (criterion validity) و روش های تعیین آن از موارد مهم در بسیاری از تحقیقات رشته های  روانشناسی، پرستاری، پزشکی، و علوم اجتماعی می باشد. به طور کلی، یکی از مواردی که در پایان­ نامه اهمیت بالایی دارد،  روایی (validity) و پایایی (reliability)   است.  روایی (validity) انواع مختلفی دارد که عبارتند از:روایی سازه، روایی صوری، روایی محتوا، و روایی ملاکی. روایی ملاکی (criterion validity) یک از موارد مهم در تایید پایان  نامه است. از این رو تصمیم گرفتیم که این بخش را به بررسی روایی و پایایی و معیارهای تشخیص و تایید آن اختصاص دهیم.

• منظور از روایی ملاکی چیست؟

روایی ملاکی (Criterion validity) در حقیقت معیاری برای بیان همخوانی و هماهنگی نتایج حاصل از یک آزمون با نتایج حاصل از آزمایش یا وسیله اندازه‌گیری معیار و ملاک است. این اعتبار غالبا به صورت ضریب همبستگی بیان می‌شود. هرچه ضریب همبستگی بین آزمون ملاک و آزمون پیش ­بینی کننده بیشتر باشد، ضریب روایی نیز بیشتر خواهد بود. به عبارت ساده، اعتبار ملاکی نشان ­دهنده وجود استاندارد بیرونی در ابزار آزمایش است. ضریب همبستگی مناسب برای این نوع روایی نیز 7/0 است.

• بررسی انواع روایی ملاکی

روایی ملاکیدر حقیقت وابسته به معیار است. این مولفه برای بیان کارایی یک ابزار در پیش بینرفتار در یک آزمایش به‌کار می رود. تفاوت­های بدست آمده در این روش بر پایه معیاری که باید پیش بینشود، محاسبه خواهند شد. در نتیجه، عملکرد هر مولفه با ابزار معیار مقایسه می شود. اعتبار ملاکی به دو دسته تقسیم می شود:

اعتبار و روایی پایان­نامه با توجه به شیوه اجرای آن انتخاب می شود

• روایی پیش بین (predictive)

این نوع روایی به پیش بین یک مولفه در آینده مربوط است. در این روش، نتایج بدست آمده در یک آزمایش یا پرسشنامه با آزمون ملاک معتبر مقایسه می ­شوند. ضریب همبستگی بدست آمده در این روش، نشان­دهنده روایی پیش بیناست. در یک مثال ساده می­توان گفت سؤالات کنکور دارای روایی ملاکی از نوع پیش بین هستند.

• روایی همزمان

روایی یا اعتبار همزمان (concurrent validity) زمانی قابل دسترسی یا اجرا است که داده ­های حاصل از دو آزمون را به صورت همزمان در اختیار داشته باشیم. در حقیقت، در چنین روشی عملکرد یک آزمون به عملکرد آزمون دیگر وابسته است. در مواردی که بخواهیم در یک آزمون ابزار اندازه گیری را با ابزار دیگری جایگزین کنیم روایی همزمان استفاده می شود. در این روش، ضریب همبستگی (coefficient of correlation) حاصل از آزمون همزمان به عنوان میزان اعتبار آزمون در نظر گرفته می­ شود.

انتخاب معیار مناسب و پایا به معنی افزایش روایی ملاکی تحقیق است

به عبارت ساده، روایی ملاکی در این روش از طریق ضریب همبستگی آزمون (Correlation Coefficient) به وسیله ملاک خارجی تعریف می شود. البته به یاد داشته باشید که ملاک خارجی حتما باید با متغیر آزمون دوم سنجیده شده باشد. روایی همزمان خود به دو بخش مجزا به نام روایی همگرا و واگرا تقسیم می­ شود. منفی و مثبت بودن همبستگی، عامل اصلی تقسیم اعتبار همزمان به صورت همگرا و واگرا است.

در روایی همگرا باید همبستگی آزمون طراحی شده با سازه های مشابه اما همزمان، مثبت و معنی ­دار باشد. البته توجه داشته باشید در چنین حالتی الزاما نباید ضریب همبستگی به صورت مستقیم (مثبت و معنی‌دار) باشد. بلکه ممکن است حالت معکوس (منفی) داشته باشد. به همین دلیل، در برخی منابع روایی ملاکی را به دو نوع دارای ضریب همبستگی مستقیم یعنی همگرا و دارای ضریب همبستگی معکوس یعنی واگرا تقسیم می ­کنند.

• مهم‌ ترین تکنیک­های افزایش روایی ملاکی

همانطور که اشاره کردیم روایی ملاکی در افزایش اعتبار مقاله یا پایان ­نامه بسیار مهم است. از این رو، بسیاری از افراد تمایل دارند بدانند آیا تکنیک ­هایی برای افزایش اعتبار ملاکی آزمون وجود دارند؟ ما در این قسمت سه تکنیک بسیار مهم که روایی و اعتبار یک آزمون را افزایش می دهند، بیان می ­کنیم:

1. هنگام انتخاب معیارها به این نکته توجه داشته باشید که اطلاعات و مستندات کافی در مورد اعتبار و پایایی آنها وجود داشته باشند؛ زیرا تنها از معیارها و ملاک ­های پایا و روا می توان برای ارزیابی اعتبار ملاکی یک آزمون استفاده کرد.
2. سعی کنید ملاک ­هایی که ارتباط منطقی و معقول بیشتری با ابزارهای بکار رفته در آزمون دارند را در اولویت قرار دهید.
3. روایی ملاکی در مواردی با ضعف مواجه می­ شود که مقیاس طراحی شده توسط پژوهشگر از روایی و اعتبار کافی برخوردار نباشد. به همین دلیل، با استفاده از تکنیک­ های افزایش پایایی و روایی محتوا (Reliability and validity) می­ توان کیفیت اعتبار ملاکی را افزایش داد.

• سخن پایانی

پایان ­نامه یا مقاله زمانی معتبر شناخته می ­شود که دارای روایی ملاکی، روایی محتوایی و پایایی باشند. اعتبار ملاکی در حقیقت معیاری برای بیان هماهنگی و همخوانی نتایج حاصل از آزمون با نتایج آزمون ملاک است. ضریب همبستگی در این نوع معیار نشان دهنده اعتبار آن است. به عبارت ساده، هر چه ضریب همبستگی بیشتر باشد، اعتبار ملاکی یک آزمون نیز بیشتر است.

درروایی ملاکی، همبستگی می تواند به دو صورت مثبت و منفی باشد. مثبت یا مستقیم بودن همبستگی تحت عنوان روایی همگرا تعریف می شود. اما همبستگی معکوس یا منفی نیز، روایی واگرا نامیده می شود. مهم‌ترین عاملی که می­تواند سبب افزایش روایی ملاکی دریک آزمون شود، انتخاب معیار است. پیش از انتخاب معیار داخلی یا خارجی تحقیق، باید بررسی های لازم در مورد روایی و پایایی معیار انجام شوند؛ زیرا تنها با بهره گیری از معیار روا و پایا می­توان اعتبار ملاکی یک آزمون را افزایش داد.

البته به یاد داشته باشد، تحقیقات و آزمون­هایی که روایی محتوا و پایایی بالایی دارند، از اعتبار ملاکی بیشتری برخوردار هستند. دقت کنید در حین ترجمه فارسی به انگلیسی مقالات استخراج شده از پایان نامه باید روایی ملاکی حفظ شود. از این رو بهتر است برای اطمینان از این امر، حتما ویراستاری متن انگلیسی قبل از انتشار آن انجام شود. زیرا مقالات فاقد اعتبار ملاکی در نشریات و مجلات معتبر به چاپ نخواهند رسید.

این مقاله در گروه ترجمه، ویرایش، و رفع سرقت ادبیادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.

پایایی (Reliability) یک اصطلاح مهم در تحقیقات کیفی بوده که شامل انواع متفاوتی است. هر یک از انواع پایایی بعد متفاوتی از ثبات ابزار اندازه گیری را نشان می دهند.در این مقاله، به بررسی مختصر پایایی تحقیق: تعاریف، انواع و نحوه اندازه گیری آنها پرداخته می شود.

• مفهوم پایایی

یکی از بخش های مهم هر پژوهشی گردآوری اطلاعات و انتخاب ابزار مناسب آن است. برای گردآوری داده های پژوهش می توان از ابزارهای مختلفی مانند پرسشنامه، مصاحبه، یا سایر آزمون های علوم اجتماعی استفاده کرد. پایایی یکی از ویژگی های ابزار گردآوری اطلاعات است که به میزان ثبات و یکسانی در نتایج اندازه گیری های یک ابزار اطلاق می شود.

به عبارت دیگر اگر در یک بازه زمانی طی چندین مرحله بر روی گروه یکسانی با ابزار واحدی به گردآوری اطلاعات بپردازیم و نتایج حاصل در هر مرحله با نتایج مراحل قبل مشابهت داشته باشند، ابزار به کار گرفته شده پایا و قابل اعتماد است.

اهمیت اصل پایایی در انتخاب ابزار گردآوری داده

• انواع مختلف پایایی

ضریب پایایی ابزار اندازه گیری نشان دهنده میزان کارایی آن ابزار در سنجش ویژگی های با ثبات و ویژگی های متغیر گروه آزمودنی است.

بر این اساس ضریب پایایی یک ابزار اندازه گیری در موقعیت های گوناگون و بر روی گروه های مختلف می تواند متفاوت باشد. به همین دلیل برای محاسبه ضریب پایایی و اعتماد یک ابزار اندازه گیری از روش های متفاوتی استفاده می شوند. از جمله می توان به شیوه های زیر در تعیین ضریب اعتماد یک ابزار اندازه گیری اشاره کرد:

• پایایی مجدد یا بازآزمایی (Test-retest)
• فرم های موازی یا اجرای آزمون های همتا (Parallel forms)
• دو نیمه کردن آزمون (split-half)
• پایایی ارزیابی ها (Interrater Reliability)

روش های دستیابی به ضریب پایایی ابزار اندازه گیری پژوهش

• از روش پایایی ارزیابی ها چه می دانید؟

پایایی ارزیابی ها (Interrater Reliability) یکی از انواع پایایی است که از طریق آن می توان به میزان توافق و اتفاق نظر میان تعداد دلخواهی ارزیاب در مورد اطلاعات یکسانی دست یافت.

پایایی ارزیابی ها یک روش مهم در تعیین پایایی ابزارهای اندازه گیری

به عبارت دیگر در این نوع پایایی تعداد داده های یکسانی در اختیار تعداد نامحدودی ارزیاب گذاشته می شوند و سپس با بررسی میزان توافق نظر ارزیابان در مورد مشاهده یا ارزیابی داده های واحد، به تعیین ضریب پایایی ارزیابی ها پرداخته می شود.

دستیابی به پایایی ارزیابی با کمک توافق نظر ارزیاب ها

• یک مثال عینی از پایایی ارزیابی ها

با یک مثال ساده می توان درک بهتری از مفهوم پایایی ارزیابی ها به دست داد. فرض کنید اطلاعات پزشکی مربوط به تعداد واحدی از بیماران را در اختیار دو یا چند پزشک (ارزیاب) قرار می دهیم و از هر کدام آن ها می خواهیم ارزیابی خود را درباره علت و دلیل بیماری افراد مورد بررسی بیان کنند.

در صورتی که درباره علت و زمینه بیماری افراد مورد بررسی بین پزشکان اتفاق نظر و توافق وجود داشته باشند، نتیجه حاصل از ارزیابی ها قابلیت اطمینان و پایایی لازم را دارد. در غیر این صورت نتیجه به دست آمده از نظر پایایی ارزیابی ها پایا و قابل اعتماد نیست.

پایایی ارزیابی داده های پژوهش در نتیجه توافق و اتفاق نظر ارزیاب ها است.

•  اهمیت پایایی ارزیابی ها در تحقیقات

استفاده از پایایی ارزیابی ها به دلیل این واقعیت است که افراد متعددی که به جمع آوری اطلاعات می پردازند ممکن است پدیده های مورد علاقه را به شکل متفاوتی تجربه کرده و تفسیر کنند. این امر باعث می شود نتایج متفاوتی از جمع آوری داده ها حاصل شوند؛ زیرا ارزیاب ها (Raters) رتبه بندی، امتیاز یا دسته بندی را به یک یا چند متغیر اختصاص می دهند.

با کمک پایایی ارزیابی ها میزان توافق بین ارزیاب ها یا جمع آوری کنندگان اطلاعات سنجیده می شود.

نقش ارزیاب ها (Raters) در تأیید پایایی داده های پژوهش

• انواع روش های اندازه گیری پایایی ارزیابی ها

سنجش پایایی از طریق پایایی ارزیابی ها برای انواع داده ها متفاوت است. در این روش ارزیابی پایاییبرای داده های اسمی از ضریب کاپای کوهن (Cohen’s kappa coefficient)، برای داده های ترتیبی از کاپای وزنی (Weighted Kappa) و برای داده های کمی از همبستگی درون رده ای (Intraclass correlation coeficient) استفاده می شود.

ابزارهای اندازه گیری پایایی ارزیابی ها در انواع داده ها

• پایایی ارزیابی ها در داده های اسمی

به منظور سنجش پایایی از طریق پایایی ارزیابی ها برای داده های اسمی از شاخص کاپای کوهن (Cohen’s kappa coefficient) استفاده می کنند. کاپای کوهن یک روش اندازه گیری توافق یا پایایی است که با کمک آن می توانید میزان توافق بین دو ارزیاب بر روی یک صفت دو حالتی را به دست آورید.

به صورت کلی مقادیر بین 0.4 تا 0.6 این شاخص توافق متوسط بین ارزیاب ها را نشان می دهد. در صورتی که مقادیر کاپای کوهن بین 0.6 تا 0.8 باشد میزان توافق ارزیاب ها قابل قبول و مقادیر بالاتر از 0.8 نشان دهنده توافق عالی بین ارزیاب ها است.

استفاده از ضریب کاپای کوهن در سنجش پایایی ارزیابی داده های اسمی

• پایایی ارزیابی ها در داده های ترتیبی

در داده های ترتیبی توافق بین دو ارزیاب با استفاده از ضریب کاپای وزنی (Weighted Kappa) اندازه گیری می شوند. کاپای وزنی همانند کاپای کوهن عمل می کند اما توافق بین دو ارزیاب را که هر یک به صورت جداگانه دو کمیت اصلی ما را مورد ارزیابی قرار داده اند با اندازه عددی بین صفر و یک نشان می دهد.

به این معنی که هر چه اندازه کاپای وزنی به عدد 1 نزدیک تر باشد نشان دهنده توافق متناسب ارزیاب ها و هر چه به صفر نزدیک تر باشد بیانگر عدم توافق بین ارزیاب ها است.

کاربرد ضریب کاپای وزنی در اندازه گیری پایایی ارزیابی داده های ترتیبی

• پایایی ارزیابی ها در داده های کمی

برای بررسی میزان توافق تعداد نامحدودی از ارزیاب ها در اندازه گیری متغیرهای کمی از شاخص همبستگی درون رده ای (Intraclass Correlation Coefficient) استفاد می شود.

از آنجایی که در این روش پایایی ارزیاب ها بر اساس الگوی مشابهی اقدام به امتیاز دهی می کنند با کمک ضریب همبستگی درون رده ای واریانس (Variance) درون ارزیاب ها (intra-observer) به دست می آید که نشان دهنده پراکندگی و نحوه امتیاز دهی یک ارزیاب در بین امتیازات خودش است. با استفاده از واریانس های درون ارزیاب ها و تکرار اندازه گیری ها به واریانس کل دست می یابیم.

داده های کمی و شاخص همبستگی درون رده ای

افزون بر این ها شاخص همبستگی درون رده ای برای بررسی پایایی اندازه گیری های متعدد یک مفهوم واحد در زمان های مختلف از سوی ارزیاب ها نیز کاربرد دارد.

ضریب همبستگی درون رده ای با مقادیر بین 0.5 تا 0.75 نشان دهنده پایایی متوسط و اندازه 0.75 تا 0.9 بیانگر پایایی خوب است. در صورتی که این مقدار از 0.9 بالاتر باشد پایایی عالی را نشان می دهد.

همبستگی درون رده ای مهم ترین شاخص در اندازه گیری پایایی ارزیابی ها است.

• روش اندازه گیری پایایی ارزیابی ها براساس تعداد ارزیاب ها

توجه داشته باشید که در تعیین پایایی از طریق پایایی ارزیابی ها در صورتی که داده های یکسانی را در اختیار دو ارزیاب گذاشته و بخواهیم نتایج حاصل از اندازه گیری دو ارزیاب را بررسی کنیم می توانیم ضریب کاپا را به کار گیریم. در غیر این صورت اگر تعداد ارزیاب ها و امتیاز دهنده ها بیش از دو نفر باشند می توانیم از شاخص همبستگی درون رده ای استفاده کنیم.

پایایی ارزیابی ها و تعداد ارزیاب ها

مواردی که در ضریب پایایی ارزیابی ها اثر گذار هستند

• روش اندازه گیری متناسب با نوع متغیرتان را انتخاب کنید.

نوع متغیرها و روش اندازه گیری

• متغیرها و روش اندازه گیری پایایی خود را با شفافیت و وضوح تعریف کنید.

بررسی آیتم های پژوهش

• اطمینان حاصل کنید که ارزیاب ها اطلاعات و آموزش یکسانی دارند تا اختلاف در برداشت ها و تجارب و تفاسیر را در ارزیابی ها به حداقل برسانید.

آموزش ارزیاب ها در فرآیند پایایی ارزیابی ها

• سعی کنید از معیارهای ذهنی در طبقه بندی متغیرها بپرهیزید و در عوض معیارهای دقیق و عینی را برای امتیاز دهی و رتبه بندی متغیر ها به کار ببرید.

انتخاب معیار های مناسب برای طبقه بندی

• ارزیاب ها را آموزش دهید تا دستورالعمل ها و اهداف اندازه گیری را درک کنند و از دخالت سوگیری ها و تعصبات خود در نتایج جلوگیری نمایند.

آموزش ارزیاب ها برای درک اهداف اندازه گیری داده ها

• پایایی ارزیابی ها در چه تحقیقاتی کاربرد دارد؟

روش پایایی ارزیابی ها یک فرایند شناخته شده در پژوهش های کمی (Quantitative research) محسوب می شود اما کاربرد آن در پژوهش های کیفی (Qualitative research) سابقه چندان طولانی ندارد. در تحقیقات کیفی به منظور کنترل تعصب و کاهش اثرات آن بر روی نتایج پژوهش از روش پایایی ارزیابی ها استفاده می شود.

جایگاه روش پایایی ارزیابی ها در تحقیقات کمی و کیفی

• جمع بندی نتایج

با توجه به مطالبی که بیان شدند پایایی ارزیابی ها یک روش سنجش پایایی در پژوهش ها است که براساس آن ثبات اندازه گیری ها به وسیله یک ابزار بر روی مجموعه داده های واحدی توسط دو یا چند ارزیاب بررسی می شوند.

این روش پایایی به کمک 3 ابزار اندازه گیری قابل دستیابی هستند. ضریب کاپای کوهن، کاپای وزنی و همبستگی درون رده ای ابزارهای سنجش پایایی ارزیابی ها در پژوهش ها هستند که براساس نوع داده های هر پژوهش از هر یک از این ابزارهای اندازه گیری استفاده می کنند.

استفاده از روش پایایی ارزیابی ها به انجام پژوهش ها به دور از سوءگیری، تعصبات و تفاسیر شخصی افراد دخیل در رتبه بندی و امتیاز دهی داده ها کمک می کند.

این مقاله در گروه ترجمه، ویرایش، و رفع سرقت ادبیادیت95 تهیه شده است. استفاده بدون ذکر منبع مجاز نمی باشد.